Een leven lang leren

“Durf verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen ontwikkeling. Neem eens iets aan van een ander.” Henriëtte van Dort durft stelling te nemen als het aankomt op ontplooiing en ontwikkeling. Een leven lang leren, dat is waar ze in gelooft. En ja, ook wanneer je in de directie zit.

Samen met Nico, haar man, wandelt Henriëtte vanuit hun huis in Putten zo de bossen in. Ze zijn dan ook regelmatig tussen de bomen te vinden. En toch, als ze mag kiezen, kiest ze voor de prachtige luchten van het platteland. “De weidsheid, de ruimte. Ik blijf toch wel een poldermeisje.” Maar dat meisje, opgegroeid op het platteland van Elburg, kon niet heel lang een meisje zijn. Ze is zes jaar oud en een van de drie kinderen die het gezin op dat moment rijk is, als zich een nieuw babybroertje aandient. Dat dit broertje maar tien weken heeft geleefd, laat diepe sporen na. Ook in haar leven. De overlevingsmodus gaat aan, moeder moet ondersteund worden en Henriëtte voelt zich verantwoordelijk. “Sterke vrouwen hebben vaak serieuze vraagstukken. Ze hebben geleerd om emoties te verbloemen, omdat het niet hielp in het overleven”, vertelt ze.

Lekenanalyse

Zelf heeft ze inmiddels grote stappen gemaakt als het gaat om zelfvertrouwen. “Dit is mijn eigen lekenanalyse, maar zakelijke mensen, vrouwen die zo veel van zichzelf vragen, voelen zich ook verantwoordelijk voor het functioneren van een ander.” Ook Henriëtte betrok zaken al snel op zichzelf. “Ik kan het nu teruggeven, ik kan het nu benoemen. Maar de eerste keer dat ik dat deed, herkende de ander het niet en dan blijf ik malen, heb ik wel de goede analyse gemaakt? Wat had ik anders kunnen doen?” Nu heeft ze daar een modus voor gevonden. “Ik kan presteren als de randvoorwaarden in orde zijn en ik kan nu accepteren dat ik daar niet alles aan kan doen.”

Executive coaching

Als interim adviseur, coach, docent en trainer ontmoet ze studenten in de collegezaal en directie in de boardroom. Met een groot whiteboard, kastdeuren die beschreven kunnen worden en een gezellige zitopstelling word je in haar kantoor uitgenodigd en uitgedaagd om een stap te zetten in je ontwikkeling. Op tafel ligt het boek Ontwikkel je leiderschap van Joël Aerts. “Daar moet ik nog steeds een keer koffie mee drinken”, zegt ze. Het verraste haar dat de denkwijze die zij toepast in haar leiderschaps­trajecten zo toegankelijk beschreven staat in dit boek, ze maakt er dan ook dankbaar gebruik van. En om directie­leden nog beter te kunnen begeleiden, is ze zelf ook weer aan het studeren. Aan de VU Amsterdam volgt ze de master in Executive (Team)Coaching. Henriëtte: “Heel interessant. Het gaat over macht, invloed en narcisme.” Learning development manager Ze kan niet alleen als coach fungeren, ze heeft juist de context van een organisatie en de dynamiek van een team nodig. “Organisatie, team en individueel”, somt ze op. “Maar het begint altijd bij jezelf. Wie ben jij met al je talenten, in welke rol, wat is de rode draad en in welke context?” Voor haarzelf was dit ook een zoektocht. Na het vwo bleek een studiekeuze lastig. Het werd Schoevers met aansluitend een baan ergens in de binnendienst op de afdeling verkoop. Daarna kwam de studie Personeel en Arbeid. “Het gaat om de menskant, maar ook om het resultaat.” Het verlies van haar baan bij DHL – door een reorganisatie kwam haar baan als learning development manager te vervallen – was reden om de champagne te ontkurken. Ze zou voor zichzelf beginnen en in 2012 was Hamewith talent development een feit.

“Sterke vrouwen hebben vaak serieuze vraagstukken.
Ze hebben geleerd om emoties te verbloemen, omdat het niet hielp in het overleven”

Studiekeuze

Zoals Van Dort advies miste bij haar studiekeuze, zo missen de jongeren van vandaag die nog steeds. “Ik hoorde het laatst iemand heel mooi verwoorden: jongeren die goed kunnen leren hebben net zo goed recht op begeleiding als jongeren die minder goed kunnen leren. Uiteindelijk ben ik er wel gekomen, ik heb er wat van gemaakt met discipline en doorzettingsvermogen.” En vanuit een soort van idealisme wilde ze in eerste instantie vooral die jongeren coachen. “Je moet jezelf kennen, perspectief hebben en bedenken wat je zou willen doen.” En nee, daar zijn de middelbare scholieren niet te jong voor, volgens Henriëtte. “Het is een vaardigheid om te ontwikkelen voor jongeren en volwassenen. Want ook professionals en directeuren hebben hulp nodig bij hun loopbaan.” Maar dan moet je wel willen. “Jongens worden vaak gestuurd. Dan gaan ze van vwo, naar havo, naar mavo. Tijdens de intake wil ik weten of ze hiervoor echt willen gaan. Anders is het zonde van de tijd.” Maar als de wil er niet lijkt, zoekt ze zeker uit hoe ze de ander kan verleiden. Persoonlijke issues kunnen een juiste keuze belemmeren. Zo vertelt Henriëtte het verhaal van een jong meisje dat aangaf geen keuze te durven maken. “Ik wil niet groot worden, bekende ze. Ik overzie dat niet.”

Bezielde professionals

Studenten aan de Christelijke Hogeschool van Ede overzien hun loopbaan ook niet altijd. Tijdens de minor ‘bezielde professionals’ komen er de nodige vragen en twijfels van studenten boven de collegetafels. “Wie wil ik zijn in mijn professie? Hoe ga ik de arbeidsmarkt op? Ik heb een nare stage-ervaring gehad, hoe ga ik daarmee om? Dat zijn allemaal wel thema’s die spelen en die volgens mij herkenbaar zijn in veel levens. Ik had nu ook iemand die zei: ‘Ik ga nu richting de 45-50 en mijn vraagstuk wordt anders.’ Weet je, het blijft spelen. Maar ook een directeur: ‘Ik wil nog een hogere stap, maar ik voel me onzeker ik loop daartegen aan, hoe profileer ik me?’”

Impact

Wat haar vooral opvalt aan de christelijke studenten, is dat ze heel serieus op zoek gaan naar hoe ze hun christelijke identiteit in hun werk kunnen weergeven. Heel mooi. Ook in de materialen die ze moeten gebruiken tijdens hun werk. “Zo was er een student die een link vond met oosterse religie en zei: ‘ik gebruik het niet meer’ en ze heeft mij een foto gestuurd dat ze die materialen in de prullenbak heeft gegooid. Zij maakte een keuze.” Of het nieuw is vraagt ze zich af. “Het wordt explicieter benoemd, maar zelf wilde ik ook altijd impact hebben.” En impact uitoefenen is haar met de paplepel ingegoten, want haar vader, als passievol hoofd plantsoenendienst, zei tegen zijn medewerkers: vreugde in arbeid en soms kregen ze, na hard werken, een gehaktbal van hem.

Vragen

“Ik wil de jongeren meegeven dat ze veel meer vragen moeten stellen aan andere mensen. Juist in de omgeving die ze niet goed kennen. Om een goed beeld te krijgen van het werk, van de studie, van wat er speelt in de maatschappij. We hadden een discussieronde met elkaar. HR tegenover Social Work en Bedrijfskunde ook weer tegenover een andere groep jongeren en ze wisten gewoon niet van elkaar wat de ander dan deed in een bedrijf. Ze stellen geen vragen aan elkaar, maar leven in aannames.” En daar pakt ze meteen een linkje richting de leiders van vandaag. “Beste leiders, ken jezelf en ken de ander.” Als afdelingen elkaar leren kennen, begrijpen ze de link met hun eigen werk beter en door de verbinding ontstaat er kruisbestuiving.

Jong talent

Haar visie op jong talent is dezelfde als die op oud talent. “Weet wat je potentieel is, wanneer je optimaal presteert. Het leven is niet maakbaar, maar maak er wat van. Ga niet in de slachtofferrol zitten, maar kijk wat de mogelijkheden wel zijn.” Zo vragen onzekere young professionals zich af wat er eigenlijk van ze verwacht wordt en of ze het wel goed doen. Of ze zich überhaupt wel uit mogen spreken.

Feedback

Maar hoe kun je als leidinggevende het potentieel van de jonge garde nu optimaal benutten? Henriëtte adviseert: “Geef aan: dit is het kader en dit is wat ik om deze goede reden van je verwacht. En hoe dat vorm te geven, daar kunnen we samen naar kijken. Starters zijn onzeker, zorg voor veel terugkoppeling van de taken en leer delegeren. Loslaten, ook al denk je het zelf beter en sneller te kunnen. Dan is de cirkel rond.” Volgens de executive coach is delegeren delen en daarmee stimuleer je de eigenwaarde van de ander. Zelf heeft ze wel iets bijzonders opgestoken van de training Transformational Leadership bij CBMC. “Delegeren is onder­wijzen, je moet toerusten en trainen.” En over CBMC gesproken, ze heeft eigenlijk ook wel iets voor de leden om over na te denken. “Het is ook wel bewustzijn van hoe je naar talent kijkt. Want, hoe kijk ik naar mensen? Zoek ik een kopie van mijzelf of mag het ook anders? En wat maakt nou dat je liever iemand hebt die op je lijkt of juist iemand die niet op je lijkt? Dus: word je ervan bewust, herken en erken talent.”

“...herken en erken talent”

Talent valt op als je meervoudig leert kijken naar je omgeving en naar je potentieel. “Van talent dat erboven uitstijgt, mag je stevige feedback en reflectie verwachten en ook geven. Zij hebben dat extra nodig. Je bent lonely aan de top door gebrek aan feedback en als je talent goed begeleidt, is het minder lonely. Maar feedback vragen, vraagt ook om accountability”, voegt Van Dort toe. “Het vraagt dat je je als leidinggevende ook van een kwetsbare kant durft te laten zien.”

Christen-zijn

Dat een oud-collega verbaasd reageerde op haar christen-zijn, zette Henriëtte wel tot nadenken. Hoe ziet een christen er dan uit? Ook al lijkt christen zijn niet altijd even aantrekkelijk, ze hoopt rust, vrede, hoop en perspectief te bieden aan de ander. “God is een schepper. Hij heeft liefde geschapen en dat in alle mensen gelegd. Maar met je identiteit in Jezus is je perspectief heel anders. Dan kun je relativeren. En als je het echt platslaat, dan gaat het om de hemel. God heeft je op aarde geplaatst als individu met kwaliteiten. Gebruik die voor jezelf en voor de ander.”